Update informatie landbouwpraktijk in LMM-meetnetten
Elk jaar wordt op agrimatie.nl de informatie over de landbouwpraktijk en waterkwaliteit op bedrijven in het Basis- en Derogatiemeetnet van het LMM geüpdatet. In dit artikel lichten we de belangrijkste uitkomsten van de actualisatie van de landbouwpraktijk toe. Het gaat hierbij om de vergelijking van 2021 ten opzichte van 2020. Meer informatie is te vinden op agrimatie.nl.
In de (half)jaarlijkse publicatie op agrimatie.nl kijken we naar de ontwikkelingen in de opzet van bedrijven zoals de veestapel, het areaal cultuurgrond, intensiteit en bouwplan. Ook wordt bijvoorbeeld de ontwikkeling in het aandeel biologische landbouw getoond. Daarnaast kijken we ook naar ontwikkelingen in de bedrijfsvoering zoals beweiding, beregening en opslag van dierlijke mest en het gebruik en de productie van stikstof en fosfor van plantaardige en dierlijke productie. Op agrimatie.nl wordt ook het resultaat van de waterkwaliteitsmetingen per regio en per bedrijfstype getoond.
Lager stikstofmestgebruik op bedrijven met dieren
- In 2021 was het totale stikstofgebruik door melkveebedrijven in het LMM gemiddeld 349 kg per ha en is circa 26 kg per ha afgenomen ten opzichte van 2020 (figuur 1). Het gebruik van stikstof zowel uit kunstmest als dierlijke mest is lager dan het jaar ervoor. Het aandeel dierlijke mest in het totale mestgebruik bedraagt ongeveer twee derde, het aandeel kunstmest is een derde.
- Akkerbouwbedrijven hebben bij de bemesting in 2021, gemiddeld over de regio’s en hectares, 229 kg stikstof per ha gebruikt. Dit is 9 kg stikstof per ha meer dan in het jaar ervoor.
- Staldierbedrijven in de Zandregio laten een afname van de stikstofbemesting per ha in 2021 van 13 kg per ha zien. Het gemiddelde mestgebruik in 2021 was 226 kg stikstof per ha. Op de staldierbedrijven in het LMM is gemiddeld 20% van de gebruikte stikstof afkomstig uit kunstmest en 80% uit dierlijke mest.
- De stikstofbemesting per ha op overige dierbedrijven is in 2021 circa 250 kg per ha en afgenomen ten opzichte van het voorgaande jaar (-36 kg per ha). Op de overige dierbedrijven is gemiddeld ruim 28% van de gebruikte stikstof afkomstig uit kunstmest en ruim 69% uit dierlijke mest.
- Derogatiebedrijven bestaan uit melkvee- en overige graslandbedrijven. Het stikstofgebruik van derogatiebedrijven was in 2021 gemiddeld 353 kg per ha. Dit is 9 kg stikstof per ha minder dan in 2020. De totale stikstofbemesting per hectare bestond in 2021 gemiddeld voor bijna 65% uit dierlijke mest en bijna 35% uit kunstmest.
Fosfaatmestgebruik is overwegend van dierlijke oorsprong
- Het gebruik van fosfaat uit meststoffen op melkveebedrijven is in 2021 73 kg per ha. Ten opzichte van 2020 is het gemiddelde fosfaatgebruik in 2021 gelijk gebleven.
- Op akkerbouwbedrijven is het gebruik van fosfaat via meststoffen in 2021 gemiddeld over de grondsoortregio’s 63 kg fosfaat per ha. Dit is iets meer dan in 2020. Vrijwel alleen op akkerbouwbedrijven wordt substantieel fosfaatkunstmest gebruikt (gemiddeld 11 kg per ha in 2021).
- Staldierbedrijven in de Zandregio gebruikten in 2021 gemiddeld 65 kg fosfaat per ha. Dit is een afname van 7 kg fosfaat per ha ten opzichte van het voorgaande jaar.
- De overige dierbedrijven in de Zand-, Klei- en Lössregio gebruikten in 2021 gemiddeld 68 kg fosfaat per ha. Het gebruik is afgenomen ten opzichte van het voorgaande jaar met 3 kg fosfaat per ha.
- Op derogatiebedrijven wordt geen fosfaat uit kunstmest gebruikt. Het fosfaatmestgebruik in 2021 was 78 kg per ha. Dit is 4 kg fosfaat per ha meer dan in 2020.
Stikstofbodemoverschot melkvee- en akkerbouwbedrijven in 2021 nagenoeg gelijk
- Op melkveebedrijven komt het stikstofbodemoverschot in 2021, gemiddeld over de grondsoortregio’s, uit op 127 kg stikstof per ha. Dit is 30 kg stikstof per ha lager dan in 2020.
- Op Akkerbouwbedrijven daarentegen is het stikstofbodemoverschot in 2021 gestegen naar 125 kg per ha (+11 kg stikstof per ha ten opzichte van 2020).
- Voor staldierenbedrijven en overige dierbedrijven in het Basismeetnet worden geen bodemoverschotten gepubliceerd vanwege de geringe aantallen waarnemingen in combinatie met de beperkte betrouwbaarheid van het berekende bodemoverschot.
- Het stikstofbodemoverschot op derogatiebedrijven is gedaald in 2021 met 22 kg per ha ten opzichte van het voorgaande jaar. Het overschot bedroeg in 2021 144 kg stikstof per ha.
Volgende update
Bij de eerstvolgende update op agrimatie.nl, naar verwachting eind december 2023, zullen de resultaten over de bedrijfsvoering in het jaar 2022 worden bepaald op basis van een voorlopige set bedrijfsgegevens.
Marga Hoogeveen, Wageningen Economic Research
LMM e-nieuws, december 2023
