Persbericht

Phantom Fullness: Een vol gevoel met een lege maag

Published on
22 juni 2016

Voeding met veel vezels zorgt voor meer verzadiging dan calorierijk voedsel. Terwijl voeding met veel calorieën en weinig vezels langer in de maag blijft zitten dan vezelrijk voedsel. Uit onderzoek van Wageningen University blijkt dat het verzadigend gevoel van vezels niet alleen wordt veroorzaakt door hoe lang het vezelrijke voedsel in de maag blijft. Ook eetsnelheid, smaak en mondgevoel kunnen zorgen voor het volle gevoel. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in American Journal of Clinical Nutrition.

vezels-01.jpg

Het effect van het eten van vezels en calorieën op het gevoel van verzadiging is onderzocht met vier verschillende varianten vloeibare maaltijden (shakes) met 100 of 500 kilocalorieën en met veel (dikke shake) of weinig vezels (dunne shake). Zoals verwacht toont het onderzoek aan dat een dunne shake met 500 kcal – 25% van de dagelijkse benodigde hoeveelheid calorieën - veel minder verzadigt en tot een minder vol gevoel leidt dan een dikke shake. Een opvallend resultaat is dat een dikke shake van 100 kcal minder lang in de maag blijft, maar wel een significant vol gevoel bij de proefpersonen veroorzaakt. Dit in tegenstelling tot dunne variant met 500 kcal. “De proefpersonen hadden minder zin om na het eten van de dikke shake van 100 kcal nog iets te eten, terwijl hun maag eigenlijk redelijk leeg is”, aldus Guido Camps, één van de auteurs van de publicatie.

Verzadiging

“Uit de resultaten concluderen we dat vezels niet zozeer zorgen voor maagvulling en de daaropvolgende verzadiging, maar direct zorgen voor verzadiging. Het proces hierachter begrijpen we nog niet helemaal en moet verder onderzocht worden. Het gevoel van verzadiging kan mede veroorzaakt worden door een langzame eetsnelheid, en langere blootstelling aan smaak ”, zegt Kees de Graaf, hoogleraar Sensoriek en Eetgedrag. In de publicatie noemen de onderzoekers het volle gevoel veroorzaakt door het eten van iets met vezel en een relatief lege maag “phantom fullness”. Een tegenhanger van “empty calories”; voedsel dat snel naar binnen gaat en niet goed verzadigt. Phantom fullness zou er toe kunnen bijdragen om minder calorieën binnen te krijgen. 

De vezel die de onderzoekers gebruikt hebben is Johannesbroodpitmeel (locustbeangum), een vezel die ook gebruikt wordt om voeding voor baby's te verdikken. Het is waarschijnlijk dat andere verdikkende vezels hetzelfde effect opleveren, maar nader onderzoek is nodig om dat vast te kunnen stellen.

Europees onderzoeksproject Nudge-it

Het onderzoek is een onderdeel van het Europese onderzoeksproject Nudge-it, waarin Wageningen University de invloeden van smaak en maagrek op het proces van verzadiging onderzoekt. In dit onderzoek zijn MRI-scans van de maag gebruikt om te bepalen hoeveel van een maaltijd in de maag zit en hoeveel er al door de maag heen is gegaan. Deze hoeveelheden worden afgezet tegen de scores van proefpersonen die op gegeven tijden aangeven hoe vol en verzadigd zij zich voelen. Deze onderzoeksmethode is in Nederland nog niet eerder toegepast.

Vier doorsnedes van de maag van dezelfde proefpersoon, links een lege maag en rechts een volle maag net na het drinken van de maaltijd shake. Op de onderste coupe is in rood de maaginhoud aangegeven). Rechts is het volume veel groter geworden door het drinken van de shake. Door alle coupes waar de maag op staat achter elkaar te zetten kan het volume van de maaginhoud worden berekend. Deze techniek was tot op heden nog niet in de Nederland voor onderzoek gebruikt.
Vier doorsnedes van de maag van dezelfde proefpersoon, links een lege maag en rechts een volle maag net na het drinken van de maaltijd shake. Op de onderste coupe is in rood de maaginhoud aangegeven). Rechts is het volume veel groter geworden door het drinken van de shake. Door alle coupes waar de maag op staat achter elkaar te zetten kan het volume van de maaginhoud worden berekend. Deze techniek was tot op heden nog niet in de Nederland voor onderzoek gebruikt.