Project
Klimaatrobuust waterbeheer voor Friese zandgebieden - op zoek naar de juiste balans
In dit project wordt kennis gegenereerd die nodig is om het waterbeheer op de zandgronden van NO en ZO Friesland klimaatadaptiever te maken. De kern van dat adaptieve beheer is het langer vasthouden van meer regenwater, zodat meer water beschikbaar blijft voor droge perioden, zodanig dat voor landbouw een optimum wordt gecreëerd tussen droogte en natschade en voor natuur de droogteschade en de aanvoer van gebiedsvreemd water wordt beperkt door een natuurlijker grond- en oppervlaktewaterregiem. Het project voorziet in een uitwerking van een klimaatrobuuste inrichting en het onderbouwen van effecten op het gebied van hydrologie, landbouw en natuur.
Het waterbeheer in Nederland is traditioneel gericht op het snel afvoeren van regenwater en het laag houden van slootwaterpeilen, voornamelijk in de winterperiode. Echter, klimaatverandering dwingt waterbeheerders en agrariërs om andere vormen van waterbeheer te vinden, met name om langdurige perioden van droogte in het voorjaar en de zomer op te vangen. De uitdaging is daarom om het regenwater langer vast te houden in natte perioden, en daarbij een betere balans te vinden tussen wateroverlast (voor de landbouw) en droogteschade (voor landbouw en natuur).
Maatwerk
Dit vergt maatwerk en een goede afstemming tussen verschillende stakeholders, zoals waterschap, boeren, terreinbeherende organisaties, burgers en belangenverenigingen. In dit project wordt voor de zandgronden in NO en ZO Fryslân een robuuster inrichting van waterbeheer ontwikkeld die zowel de landbouw als de natuur klimaatbestendiger maakt, oftewel minder gevoelig voor droogteschade zonder dat de schade door wateroverlast onacceptabel toeneemt.
De vraag is hoe groot het effect van het meer vasthouden van water is op hydrologie, landbouw en natuur. In Friesland zijn verschillende maatregelen al modelmatig verkend op de schaal van de gehele provincie, maar vertaling hiervan naar kleinere schaalniveaus en daadwerkelijke effecten is een lastige. Ondertussen lopen verschillende veldproeven om de effecten van water vasthouden op landbouw te bepalen.
Projectaanvraag
Deze projectaanvraag richt zich op het dichten van het gat tussen grootschalige modelverkenningen en praktijkproeven te Samenwerkingsovereenkomst September 2020 TKI (LWV2020260) getiteld: Klimaatrobuust waterbeheer voor Friese zandgebieden - op zoek naar de juiste balans.
Dit doen we door de effecten van verschillende maatregelen op hydrologie, landbouw en natuur te monitoren en kwantificeren. Deze informatie uit praktijkproeven op perceelschaal dient als input voor het neerschalen van de bestaande modelberekeningen. Op basis hiervan worden de resultaten van praktijkproeven geëxtrapoleerd naar grotere schaal. Hierdoor wordt ook duidelijk wat de effecten op natuur zijn. Nieuw is dat hydrologie, landbouw en natuur in ruimtelijke samenhang worden onderzocht.