Zoektocht naar de weg van het gewasbeschermings- middel naar de sloot

Het zijn soms maar simpele maatregelen. Maar ze helpen wel om de emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater drastisch te verminderen. Praktijkonderzoek Plant en Omgeving zoekt uit hoe het komt dat er soms nog te veel middelen in het water terecht komen en hoe je dat kunt voorkomen.

demonstratie gewasbescherming

Het goede nieuws is natuurlijk dat er tegenwoordig veel minder bestrijdingsmiddelen terecht komen in het oppervlaktewater dan begin jaren 90. Daar staat tegenover dat op sommige plekken in Nederland nog steeds te veel middelen in het water gevonden worden.

Slecht voor het waterleven

De overschrijding van de normen heeft twee nadelen. Het waterleven kan er niet goed tegen. Bovendien kost het drinkwaterbedrijven erg veel geld om de middelen uit het water te halen.

Onderzoekers van PPO zoeken samen met andere onderzoekers naar de reden van die te hoge concentraties gewasbeschermingsmiddelen. Dat doen ze veelal in opdracht van het ministerie van EL&I, waterschappen of fabrikanten van gewasbeschermingsmiddelen.

Met het condenswater de bewaarcel uit

bewaarcel

Een voorbeeld is de stof die bollentelers gebruiken in de bewaring om mijten en insecten te voorkomen. Deze bleek in te hoge concentraties voor te komen in het oppervlaktewater. De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat deze stof met het condenswater de bewaarcel uit ging, naar de sloten toe. Vervolgens zoeken de onderzoekers naar methoden om de stof uit het condenswater te filteren.

In andere gevallen kunnen simpele maatregelen de emissie van de middelen verminderen. Zo kunnen bollentelers de kisten met ontsmette bollen langer uit laten lekken, voordat ze ermee naar het veld rijden.

Ingewikkelder is om een biologisch filter te ontwikkelen voor alle buitensectoren, zoals bloembollen, maar ook boomkwekerijen en fruit. Zo’n filter moet het afvalwater dat vrijkomt opvangen en zuiveren. Ook daar werken de onderzoekers aan.

Protocol voor de weg van het middel

Tegelijk stellen de onderzoekers een protocol op voor fabrikanten van gewasbeschermingsmiddelen, zodat zij zelf kunnen achterhalen waarom hun middel in het oppervlaktewater terecht komt. Stappen die daarbij van belang zijn:
  1. Zet alle relevante informatie van de chemische stof bij elkaar. Denk aan gegevens als hoe makkelijk het aan de grond bindt en hoe snel het wordt afgebroken.
  2. Zoek uit in welke teelten het middel mag worden toegepast.
  3. Achterhaal hoe de telers het middel gebruiken: spuiten ze het middel of werken ze het in de grond?
  4. Bepaal welke emissieroutes een risico vormen en in welke regio’s het risico het grootst is.
  5. Breng in kaart in welke gebieden het middel in het oppervlaktewater is terug te vinden.