Nieuws
Debat tussen wetenschappers mag publicatie rapporten niet ophouden, maar kwaliteit moet gewaarborgd zijn
Wageningen UR onderschrijft het oordeel van de Nationale Ombudsman dat over de resultaten van publiek gefinancierd wetenschappelijk onderzoek onafhankelijk moet worden gerapporteerd en juicht het toe dat de Ombudsman het onderwerp onder de loep heeft genomen. Zij betreurt het dan ook dat het lijkt alsof het onderzoeksinstituut Alterra, onderdeel van Wageningen UR, de relatie met opdrachtgever Planbureau voor de Leefomgeving heeft laten prevaleren boven het tijdig publiceren van een onderzoeksverslag.
De publicatie van het definitieve rapport werd opgehouden omdat er sprake was van een inhoudelijke discussie tussen experts over de conclusies van het onderzoek in relatie tot de onderliggende feiten en de onderzoeksmethode. Dit doet echter niets af aan het feit dat de door de Ombudsman geconstateerde schijn van beïnvloeding niet gewekt had mogen worden.
De onafhankelijkheid van het onderzoek, integere rapportages en een hoge kwaliteit zijn uitgangspunten bij al het werk van Wageningen UR. Daar kan en mag geen twijfel over bestaan. De ombudsman heeft dan ook terecht vastgesteld dat de kwaliteit van het onderzoek centraal stond in het debat tussen de onderzoekers en de opdrachtgever. Beide partijen voerden op basis van hun expertise en deskundigheid argumenten aan.
Overigens waren de onderdelen van het rapport al gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften en is – op last van de directie van Alterra – het integrale rapport in 2010 gepubliceerd. Alle feiten zijn dus in de openbaarheid gebracht.
Het voeren van een goed kritisch debat is onontbeerlijk bij het formuleren van conclusies van onderzoek, maar het moet daarbij wel duidelijk zijn dat de wetenschappelijke onafhankelijkheid niet in het geding is. Zo is het ook gebeurd bij het rapport over meetmethoden voor grondwaterstanden, dat van belang is voor het ontwikkelen van beleid om verdroging tegen te gaan. Er is dan ook geen sprake geweest van ‘wetenschap op bestelling’, concludeert ook de Ombudsman, maar Alterra en PBL hadden eerder en duidelijker de discussie met de buitenwacht moeten delen. Overigens heeft de directie van Alterra, nadat zij kennis had genomen van de discussie binnen de onderzoeksgroep, onmiddellijk opdracht gegeven tot publicatie van het rapport.
Wageningen UR neemt de conclusies van de Ombudsman serieus en zal de processen rondom het opleveren van onderzoeksrapporten nog eens goed tegen het licht houden.
Wageningen UR onderschrijft de Gedragscode Wetenschapsbeoefening van de KNAW, waarin zaken als onafhankelijkheid centraal staan. Ook bij onderzoek voor opdrachtgevers vormen de feiten die het onderzoek oplevert de basis voor de conclusies. Transparantie in de wetenschap is erbij gebaat dat publiek gefinancierd onderzoeksrapporten direct openbaar worden. De discussie over de kwaliteit van rapporten moet via het publieke wetenschappelijke debat worden gevoerd. Er zal nauwlettend op worden toegezien dat dat in de toekomst ook nadrukkelijk gebeurt.
Noot:
Wageningen UR bestaat uit twee onderdelen: (1) Wageningen University en (2) een aparte stichting (DLO) die contract research uitvoert. De universiteit is primair wetenschappelijk gedreven, de contract research organisatie doet toegepast onderzoek en is vraag gestuurd. Tot deze laatste behoort het instituut Alterra.