Project

DNA koe bepaalt samenstelling melk

Het DNA van de koe bepaalt voor een belangrijk deel de samenstelling (vet, eiwit) van haar melk.

Het Milk Genomics Initiatief (MGI) van Wageningen UR onderzoekt welke genen bijdragen aan melk die geschikt is voor kaasproductie of melk met een gunstige vetzuursamenstelling. Het programma levert daarmee een belangrijke bijdrage aan innovaties door melkveefokkerijorganisaties en de zuivelindustrie.

Voor de productie van kaas is caseïnerijke koeienmelk zeer geschikt. Door te onderzoeken welke genen verantwoordelijk zijn voor de productie van caseïne, kunnen koeien worden geselecteerd op hun natuurlijke aanleg om caseïnerijke melk te geven. Of melk die rijk is aan onverzadigde vetzuren, wat beter is voor de gezondheid van de consument.

Vetgehalte is erfelijk

Het Milk Genomics Initiatief van Wageningen UR onderzoekt de relatie tussen erfelijke eigenschappen van koeien en de kwaliteit van de melk die deze koeien geven. De onderzoekers hebben grote verschillen gevonden in de samenstelling van melkvet bij verschillende koeien. Een aanzienlijk deel van de verschillen is te verklaren uit genetische aanleg. Ook hebben de onderzoekers een aantal van de genen opgespoord die bijdragen aan die genetische variatie. Genetische variatie zorgt ervoor dat de ene koe van nature melk met een hoog eiwitgehalte geeft en een andere koe melk die rijk is aan vetten.

Zuivelindustrie

Deze natuurlijke verschillen zijn waardevol voor de zuivelindustrie. Door kennis over genetische achtergrond van verschillen in melksamenstelling is het mogelijk koeien te fokken die melk van een nog betere kwaliteit produceren. Inmiddels is er een databank gevuld met gegevens van circa 2000 koeien van zo’n 400 melkveebedrijven, een unicum wereldwijd.

Fokprogramma's

MGI is een samenwerking tussen de leerstoelgroep Fokkerij en Genetica en Leerstoelgroep Productontwerpen en Kwaliteitskunde van Wageningen University. Doel is fokprogramma's te ontwikkelen die optimaal gebruik maken van de natuurlijke genetische variatie voor het verbeteren van bestaande zuivelproducten of het ontwikkelen van innovatieve zuivelproducten. Zo kan de zuivelindustrie bijvoorbeeld beter inspelen op veranderende behoeften bij de consument die om gezondheidsredenen bijvoorbeeld producten met meer onverzadigde vetzuren wil.

Melksamenstelling

Overigens is het DNA niet de enige factor die een rol speelt in de melksamenstelling. De verschillen worden voor ongeveer de helft bepaald door de genen van de koe. Ook de voeding is van invloed op de melksamenstelling. Zo zorgt een dieet met veel lijnzaad ervoor dat de koe melk geeft met een hoog gehalte onverzadigde vetzuren.