Nieuws
Illegale handel in Sabaanse leguanen vastgesteld
In 2020 kwam de illegale handel in leguanen binnen het Nederlandse koninkrijk aan het licht. Onderzoekers hebben enkele van die verhandelde leguanen genetisch onderzocht. Zij bevestigen de genetische afkomst en illegale herkomst. Leguanen afkomstig uit Saba worden momenteel op meerdere continenten verkocht als huisdier.
Onder huisdieren behoren leguanen tot de meest gehouden reptielsoorten. De handel in de soort Iguana iguana is grootschalig, en wordt evenals vele andere soorten wereldwijd gereguleerd door het CITES-verdrag. Dit betekent dat voor de export en import van leguanen vergunningen nodig zijn die door instanties worden gecontroleerd. Dit inspecteren gebeurt ook binnen het Nederlandse Koninkrijk (bestaande uit de landen Aruba, Curaçao, St. Maarten en Nederland waartoe de speciale gemeenten Bonaire, Saba en St. Eustatius ook horen).
Groene leguanen niet alleen maar groen
Iguana iguana ofwel - en ongelukkig gekozen - de ‘groene leguaan’ komt wijdverspreid in Centraal- en Zuid-Amerika voor, inclusief meerdere eilanden binnen de Cariben. Binnen dit grote verspreidingsgebied zien volwassen dieren er per gebied anders uit. De dieren zijn in tegenstelling tot wat de naam suggereert zeker niet alleen maar groen. Zo zijn er gebieden waar leguanen grijs, wit, of oranje worden, naarmate ze ouder en volwassen worden. Daarnaast zijn er slechts enkele gebieden/eilanden waar leguanen (gedeeltelijk) zwart worden, welke hoofdzakelijk eilanden betreffen in de Caribische Kleine Antillen. Daaronder valt ook de leguanenpopulatie op Saba, onderdeel van de bovenwindse eilanden, of SSS-eilanden, binnen het Nederlandse Koninkrijk. De Sabaanse zwarte leguaan wordt soms als ondersoort of zelfs als aparte soort gezien, maar in ieder geval als ‘type’ binnen de soort Iguana iguana.
Zwarte leguanen uit Saba online aangeboden
Sinds enkele jaren bieden verschillende internationale dierenhandelaren (gedeeltelijk) zwarte leguanen online aan. Gezien dit ‘type’ leguaan alleen voorkomt op enkele plekken in het Caribische gebied hebben verschillende experts onderzoek gedaan naar de herkomst van deze verhandelde dieren. Uit analyse van de CITES-vergunningen evenals interviews met handelaren kwam in 2020 naar voren dat de leguanenpopulatie van Saba de oorsprong is, waarbij de dieren via een illegale weg vanuit St. Maarten worden verhandeld.
De CITES-autoriteit van Saba heeft nog nooit een exportvergunning voor levende leguanen verleend. Handelaren vertellen echter zelf over de manier waarop zij aan de dieren zijn gekomen. Uit interviews met handelaren en de verleende CITES-vergunningen blijkt duidelijk dat een handelaar zelf de dieren is gaan ophalen op St. Maarten. In een Volkskrantartikel uit 2020 werd deze casus besproken. Ondanks het voorgelegde bewijs ontbrak vooralsnog genetische data waarmee de Sabaanse oorsprong van de verhandelde leguanen onomstotelijk kon worden bewezen.
Genetische materialen onderzocht
Ondertussen is het genetische materiaal van twee zwarte leguanen uit de Amerikaanse dierenhandel onderzocht die volgens de leguanenbezitter uit het 2020-onderzoek van Sabaanse afkomst zouden zijn. De analyses bevestigen nu zonder enige twijfel dat de verhandelde leguanen inderdaad van zuivere Sabaanse afkomst zijn. Dat bewijst dat ze óf zelf uit Saba vandaan zijn gehaald, óf dat ze nakomelingen zijn van dieren die zelf puur van Saba afkomstig zijn.
Dringend verbeteringen nodig binnen de geldende procedures en controles
De nu wetenschappelijk bewezen aanwezigheid van Sabaanse leguanen binnen de dierenhandel vraagt om dringende verbeteringen binnen de geldende procedures en controles, met betrekking tot vergunningverlening voor de export van leguanen. Recent hebben leguanenexperts van de International Union for Conservation of Nature(IUCN) een tijdelijke handelstop voorgesteld voor leguanen vanuit en tussen de eilanden van de Kleine Antillen onderling, tot die tijd waarop maatregelen van kracht zijn om illegale handel effectief tegen te gaan.