Nieuws
Boogaard gekozen tot landelijk Docent van het Jaar 2023
Birgit Boogaard, docent van vakken als Afrikaanse filosofie en Social Justice Technology and Development, is uitgeroepen tot landelijke Docent van het Jaar 2023. De jury, bestaande uit twee docenten en drie studenten, roemde haar maandag na de finale in de Stadsschouwburg in Utrecht om haar creatieve, inclusieve en vernieuwend blik op het onderwijs. “Birgit blonk uit door haar ambitie om ongehoorde perspectieven aan het licht te brengen. Ze vertelde een nieuw verhaal op prachtige wijze en excelleerde als een echte onderwijsvernieuwer’, aldus de jury. Boogaard is de eerste Wageningse docent die de landelijke verkiezing onder docenten van Universiteiten en hoge scholen heeft ontvangen. De verkiezing wordt jaarlijks georganiseerd door het Interstedelijk Studenten Overleg.
Arnold Bregt, Dean of Education bij WUR, was ook bij de uitreiking aanwezig. Hij feliciteerde Boogaard van harte met haar titel. "Ieder jaar draag ik iemand voor om mee te doen met deze verkiezing van Docent van het Jaar. Dit is de eerste keer dat we zover zijn gekomen en dan winnen we ook nog. Dat is fantastisch." Bregt prees ook de presentaties van de andere drie finalisten voor de titel.
Alles kwam samen
Boogaard kijkt terug op een “supermooie dag”. “Goed georganiseerd, mooie praatjes van anderen, echt inspirerend. En de support vanuit Wageningen was fantastisch.” Dat ze de ook echt zou winnen durfde ze niet te hopen. “Maar het klopte gewoon. Het kwam allemaal samen. Het is echt tijd voor dit soort onderwerpen en onderwijsvormen in het hoger onderwijs.”
Boogaard geeft haar colleges normaal gesproken in het Engels, maar had speciaal voor deze finale een Nederlandstalig minicollege uitgewerkt met als titel ‘De noodzaak tot kennisdiversiteit in het hoger onderwijs’. Daarbij maakte ze ook gebruik van de illustraties die een wezenlijk onderdeel vormen van haar lessen. “Het is belangrijk dat we van verschillende soorten kennis leren in het onderwijs,” aldus de kersverse Docent van het Jaar. “Veel studenten vinden het curriculum te eenzijdig Westers. Afrikaanse filosofie is daarom een enorme verrijking.”
Historisch onderdrukte stemmen
Tijdens de lessen van Boogaard komen historisch onderdrukte stemmen en de koloniale erfenis naar voren. “Stemmen die we te weinig horen. Het is ontzettend belangrijk dat we niet voor of over deze stemmen en kennis spreken, maar mét deze stemmen en dat we samenwerken.” Daarom geven Afrikaanse collega’s regelmatig colleges.
In die lessen maakt Boogaard gebruik van een dialogische benadering. “Het gaat er niet om of iets goed of fout is, maar we denken en spreken in termen van verschillend of anders. We luisteren naar elkaar om elkaar beter te begrijpen. Daarbij nodig ik studenten en mezelf uit tot heel kritische zelfreflectie. Het is belangrijk dat we in de spiegel durven kijken als het gaat om onze koloniale erfenis. Daar reflecteren we samen op.”
Die reflectie vindt plaats in een veilige leeromgeving, een van de andere pijlers van de lessen van Boogaard. “Ik denk dat ik 50 procent van de tijd besteed aan het ontwerpen van processen en technieken waarmee ik alle studenten uitnodig bij te dragen. Zodat iedereen voelt dat ze kunnen bijdragen.”
Andere blik op de wereld
Dat de colleges van Boogaard het leven van studenten soms echt heeft veranderd, blijkt wel uit mails die ze nog regelmatig krijgt. Vorige week nog van een oud-student die een paar jaar geleden Afrikaanse Filosofie bij haar volgde. Ze schreef Boogaard dat ze merkte hoe de lessen haar blik op andere culturen heeft veranderd. “En dan met name de vooroordelen die ik onbedoeld had tegenover Afrikaanse culturen,” schrijft ze. “Ik ben dankbaar dat ik me er bewust van ben.”
Ook Boogaard zelf ziet verandering bij haar studenten. Dat vertelde ze ook op Radio 1, waar ze kort na haar benoeming tot Docent van het Jaar al haar verhaal deed. “Dat is één van de grootste complimenten die ik als docent kan krijgen. Het heeft hun blik op de wereld veranderd en hen de ogen geopend. Mooier dan dat wordt het niet als docent.”
Meer informatie
Naast de titel Docent van het Jaar ontvangt Boogaard ook een onderwijsbeurs ter waarde van 25.000 euro. Daarnaast krijgt ze een erezetel in het bestuur van het Comeniusnetwerk. Dit netwerk brengt onderwijsvernieuwers in het hoger onderwijs bij elkaar en biedt een platform voor het delen van kennis en ervaring. Het platform is een gesprekspartner van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.