Nieuws

Zwart kalf uit Lakenvelder - hoe kan dat?

article_published_on_label
22 september 2023

Begin juli werd er bij de familie Wafelaar een pikzwart kalf geboren uit een lakenvelder moeder. Dat hadden ze nog nooit gehad. Hoe kan dat? Genetisch expert Jan ten Napel legt kleurvererving in dit ras uit.

Onderzoeker Jan ten Napel, die de Vereniging Lakenvelder Runderen adviseert bij hun fokprogramma, vertelt: "De kleur en het kleurpatroon van het haarkleed bij koeien wordt door tenminste vier genen bepaald. Elk gen heeft twee allelen. Die kunnen hetzelfde zijn of verschillend. We zeggen dat een allel dominant is als één kopie voldoende is om de kleur of het patroon te laten zien. Een allel is recessief als beide kopieën nodig zijn. Zo bepaalt één gen of de kleur rood of zwart wordt. Een zwart en een rood allel geeft de zwarte haarkleur. Twee rode allelen geven de rode haarkleur."

Dominant gen

"Zo is er ook een gen voor patronen met witte vlekken in het haarkleed. Eenkleurig is dominant over bont. Alleen als het dier twee bonte allelen heeft, is de haarkleur zwartbont of roodbont.

Het allel voor de lakenveldertekening is weer dominant over eenkleurig en bont. Als een dier één allel voor een laken heeft, kun je dus niets zeggen over het andere allel. Dat kan een lakenallel, een eenkleurig allel of een bont allel zijn."

De geboorte van het kalf (foto: fam. Wafelaar)
De geboorte van het kalf (foto: fam. Wafelaar)

Eenkleurig zwart

Het pikzwarte kalf heeft dus een vader en een moeder die maar één lakenallel hebben. Een kwart van de kalveren uit deze combinatie krijgt van beide ouders het andere allel. Dat was het geval bij dit kalf. Beide ouders gaven het eenkleurige allel door, waardoor het kalf eenkleurig zwart is.