LARCH en MetaNatuurplanner: het leefgebied van diersoorten beoordelen

LARCH en MetaNatuurplanner (MNP) bepalen de geschiktheid van een leefgebied voor een diersoort of meerdere diersoorten aan de hand van de grootte, kwaliteit en kenmerken van het leefgebied. Het kan gaan om gewenste diersoorten of om beschermde diersoorten. De tools leggen knelpunten en kansen bloot bij de ontwikkeling van planvarianten, of helpen de perspectieven voor natuur en biodiversiteit te beoordelen in verschillende planvarianten. Ook maken ze de ecologische effecten van een uitvoeringsproject inzichtelijk en zijn relevant voor vergunningen in het kader van de Natuurbeschermingswet.

Op basis van oppervlakte en ruimtelijke samenhang van begroeiingstypen wordt bekeken of diersoorten duurzaam in een gebied voorkomen. LARCH bekijkt voor een groot aantal diersoorten ook de ecologische netwerken van metapopulaties. Met deze tool kan een ecoprofiel worden gemaakt van n of enkele soorten die representatief zijn voor een groep soorten met hetzelfde habitatstype. Met MNP kan de kwaliteit van het leefgebied voor grote groepen planten, vlinders en broedvogels worden bepaald aan de hand van natuurtypen, grondwaterstand, stikstofdepositie, waterberging en recreatief gebruik.

Biodiversiteitsindicatoren

Beide modellen doorlopen drie stappen. Eerst wordt voor elke soort de habitatgeschiktheid bepaald op basis van de eisen die de soort stelt aan zijn leefgebied. Daarna wordt bepaald of de leefgebieden voldoende groot en van voldoende kwaliteit zijn om het duurzaam voortbestaan te kunnen garanderen. Tot slot worden de resultaten samengevat in biodiversiteitsindicatoren die zijn te koppelen met beleidsdoelen die aansluiten op de Vogel- en Habitatrichtlijnen en de Europese Biodiversiteitsstrategie. De resultaten van beide tools kunnen in kaart- en grafiekvorm worden weergegeven.

Praktijk: Op provinciaal niveau en in Cheshire (UK)

MNP wordt gebruikt voor een groot aantal diersoorten op nationaal of provinciaal niveau. Bijvoorbeeld om per provincie te analyseren hoeveel en welke knelpunten er zijn voor de duurzame instandhouding van soorten Met LARCH is het mogelijk om op één of enkele soorten in te zoomen. Bijvoorbeeld op de woelrat in Cheshire, waarbij de woelrat model staat voor soorten met vergelijkbare eigenschappen. De resultaten laten zien dat er in duurzame netwerken zijn, maar ook sleutelgebieden die gesoleerd liggen en leefgebieden in plekken die klein of slecht van kwaliteit zijn.