Bas Eickhout: “We liggen niet op koers”
Op dag twee van Circular@Wur neemt Europarlementariër Bas Eickhout ons mee in de Green Deal en de weg naar circulariteit. Wat gaat goed en wat moet beter? “Om eerlijk te zijn, we zijn er nog niet.”
De EU Green Deal is een ambitieus programma. Het koerst af op klimaatneutraliteit, volledige circulariteit en nul vervuiling in 2050. Klimaatneutraliteit krijgt daarbij de meeste aandacht: doel is om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden te houden. “Dat is nauwelijks mogelijk”, stelt Eickhout. Op dit moment zitten we al op 1,1 graden. Met alle maatregelen die al getroffen zijn, koersen we af op plus 2,7 graden. Rekenen we alle voornemens mee, dan blijven we net onder de 2 graden opwarming. We liggen dus niet op koers.”
Fit for 55
In 2050 zal de landbouw verreweg de grootste uitstoter van broeikasgassen zijn, al zijn daar ook forse reducties nodig. Alle andere sectoren moeten naar net zero. Onder de noemer Fit for 55 heeft de Europese Commissie een pakket aan wetgevingsvoorstellen ontwikkeld om de broeikasgasemissies per 2030 met 55% te verminderen ten opzichte van 2021. Alle sectoren moeten daarvoor flink aan de bak. “Maar als het dan op de sector aankomt, is de reactie: ‘Misschien moet die andere sector eerst wat doen. Komt het aan op daden, dan wordt het al snel moeilijk.”
Geld op verkeerde plekken
Wat volgens de Europarlementariër niet meewerkt, is dat er nog steeds EU-geld op de verkeerde plekken landt. Zo is gas volgens de EU nog altijd ‘groen’, ook al staat dit narratief mede door Eickhout zelf flink onder druk. “Groene investeringen moeten het nieuwe normaal zijn en er moet ook een taxonomie komen van niet-groene activiteiten. Als publiek geld niet de goede kant op stroomt, waarom zou je dat dan wel van privaat geld mogen vragen?”
Makkelijker om niet te veranderen
Na afloop van zijn betoog werd Eickhout gevraagd of hij ondanks zijn wat sombere toekomstverwachtingen toch een optimistische boodschap aan de jonge generatie kan meegeven. Hij erkent dat het er momenteel niet goed uitziet: “De afgelopen tien jaar zaten we in een stabiele situatie waarin we veel van de huidige problemen hadden kunnen oplossen. Die kans hebben we gemist en we zien nu dat de oorlog in Oekraïne alles verandert. Overheden schieten weer volledig in hun fossiele reflex, terwijl we daar juist vanaf moeten. Het alternatief voor gas uit Rusland is LNG uit de Verenigde Staten, wat per definitie een slechtere CO2-voetafdruk heeft.”
Hij voegt eraan toe: “We moeten radicaal veranderen en mensen houden daar niet van. Voor politici is het veel makkelijker om niet te veranderen. Om te veranderen hebben we de stemmen van de straat nodig.”