Blogpost
Zeg me wat je eet
Wie ben ik? Een veel grotere existentiële vraag in zo weinig kleine woorden is nauwelijks denkbaar. We stelden consumenten de vraag wie ze zijn. Ben je een vleeseter of een ‘vleesminderaar’? Dit was de eerste vraag van een enquête over het (minder) eten van vlees. We hebben nog veel meer vragen gesteld en interessante antwoorden gekregen.
De LEI-publicatie 'Vlees vooral(snog) vanzelfsprekend' gaat over de resultaten van dit uitgebreide vragenlijstonderzoek.De meerderheid (82,5%) van de ondervraagden vindt zichzelf een vleeseter en typeert zichzelf als zodanig. Een minderheid van 13% van de ondervraagden voelt zich vleesminderaar of flexitariër. Ondanks dat steeds meer mensen bewust minder vlees eten en het woord flexitariër behoorlijk ingeburgerd lijkt, vereenzelvigen mensen zich er blijkbaar weinig mee.
Flexitariër light
Toch bedriegt de schijn hier gemakkelijk. Wat blijkt is dat de vleeseters in ruime mate flexitarisch consumptiegedrag vertonen. Minder dan een kwart van de mensen dat zichzelf als vleeseter omschrijft eet elke dag vlees tijdens de warme maaltijd. De identificatie met flexitarianisme mag dan beperkt zijn, meer dan driekwart (76,9%) van de mensen dat zichzelf vleeseter noemt, eet minstens één dag in de week vleesloos tijdens de warme maaltijd. Feitelijk zijn het flexitariërs ‘light’ zonder dat ze zich hier bewust van zijn.
Opmerkelijker nog is dat bijna 20% van de zelfbenoemde vleeseters slechts drie of minder dagen per week vlees eet. Het gaat hier in wezen om fervente flexitariërs. Alleen weten ze dat zelf niet. Of ze willen het niet weten omdat ze zich niet identificeren met de termen vleesminderaar of flexitariër.
Feuerbach vs. Brillat-Savarin
Onder vleeseters bestaat dus een discrepantie tussen hoe mensen zichzelf zien en hun daadwerkelijke consumptie. Anders gezegd, er is een contrast tussen ‘je bent wat je eet’, om Ludwig Feuerbach (1804-1872) te parafraseren, en ‘zeg me wat je eet en ik zal je zeggen wat je bent’, om Jean Brillat-Savarin (1755-1826) aan te halen.
Onder mensen die zich vleesminderaar noemen is dit verschil veel minder aanwezig. Maar een gering deel van de flexitariërs (minder dan 15%) eet vijf of meer dagen per week vlees. Het gros eet minstens de helft van de dagen geen vlees. Het onderscheid tussen hoe mensen zichzelf typeren (ik ben wat ik eet) en hoe ze door onderzoekers worden bestempeld (zeg me wat je eet en ik zal je zeggen wat je bent) is hier duidelijk kleiner.
Flexitarische middenweg
De flexitarische middenweg tussen carnivorisme en vegetarisme is tegenwoordig een belangrijke weg die door het voedingslandschap meandert. Om die in kaart te brengen, is het informatiever dat de typering niet aan consumenten zelf wordt overgelaten. Zolang de massale coming out van mensen als vleesminderaar of flexitariër op zich laat wachten, moet ik respondenten dus maar vriendelijk blijven verzoeken: zeg me wat je eet en ik zal je zeggen wat je bent.